Schnauzer’in Minyatür, Standart ve Dev olmak üzere üç farklı türü olmasına rağmen, temelde kürk ve bakım gereksinimleri tamamen aynıdır. Bir Schnauzer’i gösteri için tımarlamak oldukça uzun, karmaşık ve dolayısıyla pahalı bir süreçtir; bu nedenle birçok evcil hayvan sahibi, sevgili Schnauzer evcil hayvanlarının bakımını yaptırmak söz konusu olduğunda handstripping yerine tıraş makinesi ile kesilmesini tercih eder. Bir Schnauzer’in kürkünün sağlıklı ve en iyi durumda olmasını sağlamak ve bakımını doğru bir şekilde yapmak için, sahiplerin doğru bilgiye sahip olması önemlidir.
Schnauzer çift katmanlı kürke sahip bir ırktır, astar ve üst katmandan oluşur. Hipoalerjeniktirler ve diğer cinslere göre daha az tüy dökerler, ölü kıllar kendi kendilerine dökülmediği için “tüy dökmez” şekilde ifade edilir. Kılların bir yaşam döngüsü vardır ve kürkün sağlıklı olması için bu ölü kılları belli aralıklarla düzenli olarak almak gerekir. Schnauzerların ceket denilen sert ve ince dokulu üst katmanı, onu dış etkenlerden koruyucu bir bariyer görevi görürken, iç katmanı daha yumuşak ve daha pamuğa benzer yapıdadır.
Bir Schnauzer’a bakım yapmanın geleneksel yolu, ceketi soymak, yuvarlamak ve düzeltmektir. Irk standardı yarışmalarına katılan köpekler için daha sık kullanılan bir teknik olan handstripping köpeğin uzun, ölü tüylerinin parmak ve başparmak ile alındığı, böylece yeni kürk gelişiminin sürekli olduğu bir işlemdir. Bu amaçla tasarlanmış bazı araçlar da vardır, sıyırma bıçağı bunlardan biridir, parmaklar kadar etkili olabilir ve aynı zamanda Schnauzer’inizin astarını kontrol altında tutmanın harika bir yoludur.
Köpeklerine handstripping yapılmasını tercih etmeyenler için makas kullanılarak yapılan klasik Schnauzer kesimi ile, ikonik, şık ve zarif Schnauzer görünümününü korumak mümkündür.
Handstripping tekniğinin arkasındaki bilimsel gerçekler:
Schnauzer çift katmanlı kürke sahip bir köpek ırkıdır; sert, ince bir dış katman ve yumuşak bir astar vardır. Schnauzer kürküne neden handstripping yapıldığını, neden özel aletler kullandığımızı anlamak için köpek kıllarının nasıl büyüdüğünü ve yaşam döngüsünü bilmek yararlı olacak. Bilimsel gerçekler ilginizi çekiyorsa okumaya devam edin, ilgilenmiyorsanız bu bölümü atlayabilirsiniz.
Köpek kıl folikülü karmaşık bir yapıya sahiptir ve insan saçından farklı olarak bir folikül tek bir kıldan daha fazlasını destekler. Köpek kıl folikülü 1-2 adet birincil kıl ve ayrıca astar olarak bilinen 7-22 adet ikincil kıl içerebilir.
Köpek kılları Anagen, Katagen ve Telogen olmak üzere farklı döngülerde büyür. Anagen aktif büyüme aşamasıdır. Bu aşamadaki bir saç kılı, birkaç günden 25 yıla kadar uzayabilen bir süre içinde uzamaya devam edebilir. Katagen aşamada, Kıl folikülündeki bulba daralmaya başlar ve dolayısıyla saç kalınlaşarak folikülden dışarı doğru itilmeye başlar. Bu daha sonra bulbanın folikülden ayrıldığı ve eski saçın yanında yeni bir saçın yukarı çıkmaya başladığı Telojen aşamasına yol açar. Eski saçlar sonunda dökülür veya bazı durumlarda, bazı ırklarda bu ölü eski saç kılları kendi başlarına dökülemezler ve el ile sıyrılmaları gerekir.
Sağlıklı bir tüy döngüsünü sürdürmek için eski tüylerin uzaklaştırılması ve yeni, sağlıklı tüylerin üretilmesine izin verilmesi gerekir. Schnauzerlerin kalın ve kaba birincil tüyleri ve daha yumuşak ikincil yani astar tüyleri vardır. Schnauzer’larda kıl gövdesinin kalınlığı nedeniyle bazen folikülün kendisi dar olduğundan sıkışıp kalırlar. Eski ve ölü saçlar folikülde kalıp ve yeni saçlarda aynı folikül içinde büyüdükçe folikül tahriş olabilir ve şişebilir. Çoğu zaman schnauzerlar kırpıldığında ve en azından ölü saçları çıkaran özel bir tarak ile taranmadığında, eski saçlar, yağlar ve hücresel kalıntılarla birlikte folikülleri tıkayabilir ve yaralara ve püstüllere neden olabilir. Makine ile kırpılmış bir schnauzer üzerinde yalnızca minimum miktarda tarama ve ardından foliküler yıkama banyosu, foliküler tıkanmayı ve yaraları önlemeye yardımcı olabilir.
Handstripping tekniği, kılları folikülden el ile çekerek fiziksel olarak çıkarmaktır. Saçın çekilmesi hızlı bir hücresel tepkiyi tetikler ve yeni bir kılın büyümesi uyarılır ve daha kalın ve daha parlak bir saç üretilir. Bu süreçte yeni renkli kıllar koyulaşır, beyaz kıllar daha parlaklaşır. Kıl gövdesindeki esas renk, yeni kıl büyüdükçe ve pigmentler kıl gövdesinin ucuna doğru biriktiğinde üretilmiş olur. Kıl büyümeye devam ettikçe daha az pigment birikir ve saç gövdesinin ucu beyaz görünür. Schnauzerların gövdenin üst bölümünde bulunan kalın kılları tıraş makinesi ile veya makas ile kesildiğinde ise sadece kıl sapının uçları kesilir, pigment çıkarılır ve kıl sapının çok az pigment içeren veya hiç pigment içermeyen ucu folikülde kalır ve köpeğin kürkünün “cansız, soluk” görünmesine neden olur.
Handstripping şunları sağlar:
- Kürk kıl yapısı Schnauzer ırkında da olduğu gibi çift katmanlı olan bazı ırklarda kullanılan bu teknik ölü tüyleri temizleyerek köpeğin tüylerinin ve cildinin sağlıklı olmasını sağlar, kıl foliküllerinin tıkanmasını ve tahriş olmasını, iltihaplanmasını engeller.
- Köpeğin kürkünün muhteşem zengin rengi korunmuş olur.
- Köpeğin kürkü onu dış etkenlere karşı daha iyi korur. Yeni kıllar koruma kaplaması gibi kiri ve tozu uzaklaştırır. Sıcak hava, soğuk hava ve güneşe karşı daha iyi koruma sağlar ve aynı zamanda su geçirmez özelliklere de sahip olur.
Kırpma şunları yapacaktır:
Dokulu kıllar ancak önceki kıllar tamamen (kökten) çıkarıldığında büyür. Saçın kesilmesi veya makine ile kırpılması kökü yerinde bırakır ve yeni tüyler yumuşak ve ‘tutam’ halinde büyür. Yumuşak kıllar ideal değildir:
- Yönetilmesi zor olan kıtıklar ve düğümlerden oluşan bir kabus yaratır.
- Köpeğinizin kürkü doğal rengini kaybedip soluk görünebilir, rengi açılabilir ve parlaklığını kaybedebilir.
- Yumuşak tüyler kötü kokuları tutar ve temizlenmesi zorlaşır.
- Tüy dokusunu ve hacmini değiştirir – Kırpmak genellikle köpeğin tüyünün yumuşak ve kabarık kalmasına neden olur. Bu sebeple kürk su geçirmez özelliğini kaybeder ve köpeğin daha daha sık yıkanması gerekir.
- Düz bir kürk katmanı, kırpıldıktan sonra kıvırcık veya dalgalı hale gelebilir, kılların çıkış yönü değişebilir.
- Cildin yeni kıl folikülleri üretme ve itme döngüsünü takip etmesi durdukça tüylerin azaldığını fark edebilirsiniz.
Köpeklerine handstripping yapılmasını istemeyen ancak yine de belirli bir “doku” seviyesini korumak isteyenler için, tıraş makinesi kullanmadan önce ve kullandıktan sonra ölü tüyleri bu amaç için tasarlanmış özel taraklarla tarayarak almalarını tavsiye ediyoruz.
Hangi Köpek Irklarına Handstrip yapılır:
Kolayca çıkarılabilen ince bir kürkü olan köpeklerde bu teknik kullanılabilir. Bu, çoğu Teriyer ırkının yanı sıra bazı spor veya tazı ırklarını da içerir. Güney bölgelerindeki pek çok karışık terrier tipi köpeğin de ‘soyulabilir/sıyrılabilir’ bir kürkü vardır. AKC ve FCI standartlarına göre handstripping yapılan bazı ırklar aşağıda verilmiştir.
- Airedale Terrier – F
- Australian Terrier – F
- Border Terrier – F
- Carin Terrier – F
- Dachshund – Wirecoat – F
- Irish Terrier – F
- Miniature Schnauzer – C
- Giant Schnauzer – C
- Standard Schnauzer – C
- Norfolk Terrier – F
- Parson Russell Terrier – F
- Jack Russell Terrier – F
- Scottish Terrier – C
- Welsh Terrier – F
- Wire Fox Terrier – F
* F = Full strip (tamamen strip yapılanlar), C = Combo (Strip + Kırkma makinesi/makas), R = Rustik
Nasıl Yapılır?
‘Handstripping/Elle sıyırma’ terimi, parmaklarınızı kullanarak veya işaret parmağınızı bir sıyırma bıçağı veya sıyırma taşıyla değiştirerek saçları kesmeden veya kırmadan çıkarmak anlamına gelir.
Her köpeğin kürkü, doku ve büyüme hızı bakımından farklıdır. Her köpeğin kürkünün nasıl olması gerektiğini anlayabilmek için deneyim gerekir ve bu biraz zaman alabilir.
Handstripping öncesinde kürkü hazırlamak için kürkün uzaması istenen yöne doğru taramak gerekir. Bu sayede öncelikle birbirine girmiş tüy/kıl topaklarının çekilmesi önlenmiş olur. Çünkü kümeler halinde çekilen kıllar yeniden uzarken kürkün “düzensiz” bir görünüm verirler. Bu teknik doğru yapıldığında köpeğin kürkünün daha sağlıklı olmasını sağlar ve köpek hiçbir rahatsızlık hissetmez, acı verici olmaz ve birçok köpek sahibi, köpeklerinin rahatladığını ve hatta sonunda uykuya daldığını doğrulamaktadır!
Yanlış yapıldığında ise kılların kırılmasına veya kesilmesine neden olabilir, köpeğin canını acıtabilir. Bu nedenle bu konuda eğitimli ve deneyimli kişiler tarafından yapılmalıdır. Teknik zor değildir, zahmetlidir. Köpek sahipleri bu konuda eğitim alabilir ve tekniğe hakim olduktan sonra köpeklerinin kürk bakımını evde kendileri de yapabilir.
*Bu bilgiler çeşitli kinolojik makalelerden ve güvenilir kaynaklardan derlenmiştir. (Kinoloji=Köpek Bilimi)
